Có vẻ như hệ tiêu hóa và hệ thần kinh là hai cơ quan hoạt động độc lập và không có mối liên hệ với nhau. Nhưng trên thực tế, chức năng của hệ thần kinh có thể chịu ảnh hưởng từ hệ tiêu hóa của chúng ta.

Theo lời của Ashley Barrient, một nhà dinh dưỡng học kiêm bác sĩ tại bệnh viện Northwestern Memorial, việc duy trì một đường ruột khỏe mạnh và lựa chọn các loại thực phẩm có lợi cho tâm trạng chính là chìa khóa để tâm hồn luôn thoải mái và phòng tránh được những rối loạn về tâm lý.

Thực phẩm cải thiện tâm trạng, đẩy lùi nỗi buồn

Trong năm 2021, một đánh giá tổng quát các nghiên cứu từ 7 quốc gia đã chỉ ra mối quan hệ tích cực giữa việc tiêu thụ rau củ quả và trạng thái tinh thần cũng như sức khỏe c‌ơ th‌ể ở người trong độ tuổi từ 15 đến 45.

Thực tế cho thấy, so với chế độ ăn chứa nhiều đường và chất béo, và ít rau củ - thường được gọi là chế độ ăn kiểu phương Tây - một chế độ ăn giàu rau củ, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt có thể giảm thiểu rủi ro mắc bệnh trầm cảm đến 35%.

Cùng với đó, một nghiên cứu được thực hiện ở Đức vào năm 2017 đã phát hiện ra rằng, trong số 14 nhóm thực phẩm được nghiên cứu, rau củ là nhóm thực phẩm có hiệu quả nhất trong việc cải thiện tâm trạng, mang đến cảm giác hạnh phúc, kế đến là các sản phẩm từ ngũ cốc như bánh mì, pasta, hạt ngũ cốc,...

Thêm vào đó, các lợi ích về mặt tâm lý khác cũng có thể được cảm nhận một cách nhanh chóng. Theo một nghiên cứu với sự tham gia của 100 sinh viên, việc tiêu thụ hàng ngày các loại trái cây như táo hoặc chuối thay vì các loại đồ ăn nhanh như bánh socola xốp hoặc khoai tây chiên đã giúp giảm cảm giác mệt mỏi và lo âu chỉ sau 10 ngày.

Mặt khác, một nghiên cứu kéo dài của viện Max-Planck tại Munich, Đức, đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ thịt quá mức có thể không tốt do quá trình phân giải protein và chất béo, dẫn đến sự tăng cấp của acid uric và cholesterol trong máu.

Sự tích tụ protein trong c‌ơ th‌ể cũng được cho là một nguyên nhân khiến những người tiêu thụ chúng có nguy cơ cao hơn về tình trạng trầm cảm. Tình trạng này càng trở nên nghiêm trọng hơn nếu lượng chất xơ, đường - cụ thể là từ rau cải và trái cây tươi, cũng như tinh bột - chiếm dưới 55% trong tổng lượng thực phẩm tiêu thụ hàng ngày.

Việc tiêu thụ hàng ngày các loại trái cây như táo hoặc chuối thay vì các loại đồ ăn nhanh như bánh socola xốp hoặc khoai tây chiên đã giúp giảm cảm giác mệt mỏi và lo âu chỉ sau 10 ngày

Vì sao ăn rau xanh và trái cây làm con người vui hơn?

Hoa quả và rau củ là các nguồn cung cấp phong phú vitamin nhóm B, trong đó folate nổi bật với vai trò thiết yếu trong việc tạo ra neurotransmitters như serotonin, dopamine và epinephrine, đóng góp quan trọng trong việc điều hòa cảm xúc.

Chúng còn chứa các khoáng chất như sắt, canxi và magie, mà tất cả đều có ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe tâm thần. Các chất chống oxy hóa dồi dào như vitamin C, E và polyphenols trong hoa quả và rau củ giúp chống lại stress oxy hóa, nguyên nhân có thể gây ảnh hưởng tiêu cực lên tinh thần.

Các chuyên gia về dinh dưỡng và tâm lý học nhận thấy mối quan hệ giữa tâm trạng con người và các loại vi khuẩn trong đường ruột. Các vi khuẩn có lợi tạo nên một hệ vi sinh vật ruột khỏe mạnh, có ảnh hưởng đến mức độ viêm nhiễm trong c‌ơ th‌ể, tâm trạng và năng lượng.

Những vi khuẩn này thích hợp với chế độ ăn giàu chất xơ từ hoa quả và rau củ. Trong quá trình chuyển hóa thực phẩm, chúng tạo ra các sản phẩm phụ, bao gồm cả serotonin, một neurotransmitter góp phần làm tăng cảm giác hạnh phúc. Thật vậy, khoảng 95% lượng serotonin được tạo ra trong hệ tiêu hóa.

Có vẻ như việc tiêu thụ ít nhất 3 phần trái cây và rau củ mỗi ngày mang lại lượng hạnh phúc lớn nhất, mặc dù các yếu tố cụ thể như số lượng và loại hoa quả rau củ cần thiết cho mỗi người vẫn chưa xác định.

Phân tích dữ liệu từ 80,000 người Anh cho thấy mức độ hạnh phúc tăng lên khi ăn khoảng 7 phần hoa quả và rau củ mỗi ngày.

Dù việc ăn nhiều trái cây và rau củ có liên quan đến tâm trạng tích cực, nhưng không nhất thiết phải ăn quá mức. Thậm chí việc thêm một phần trái cây hay rau vào chế độ ăn hàng ngày cũng có thể đem lại sự cải thiện về cảm xúc.

Các nghiên cứu khẳng định rằng tinh thần khỏe mạnh không chỉ phụ thuộc vào một loại dưỡng chất đơn lẻ nào, mà là kết quả của việc tiêu thụ đầy đủ các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Vì vậy, để duy trì sức khỏe tốt nhất, việc tiêu thụ đa dạng các loại trái cây và rau củ là lựa chọn tối ưu.